Bemiddeling

Ouderschapsbemiddeling (ouderschapsovereenkomst en  ouderschapsplan ) is een proces waarbij  ouders die uit elkaar gaan, samenwerken met een familiaal bemiddelaar om tot overeenstemming te komen over kwesties met betrekking tot de zorg en opvoeding van hun kinderen. In veel opzichten lijkt dit proces op scheidingsbemiddeling , maar het richt zich specifiek op de noden van de kinderen.

Het verschil tussen een ouderschapsplan en een ouderschapsovereenkomst

Een ouderschapsplan en een ouderschapsovereenkomst zijn documenten die afspraken tussen ouders vastleggen, maar ze verschillen in context, juridisch belang en de situaties waarin ze worden gebruikt. Hieronder een overzicht:

1. Ouderschapsplan

• Definitie:
  Een schriftelijk document waarin gescheiden of uit elkaar gaande ouders de zorg- en opvoedingsafspraken voor hun kinderen vastleggen. In België is een ouderschapsplan niet wettelijk verplicht, maar het maken van duidelijke afspraken over kinderen bij scheiding is essentieel.

• Inhoud:
  • Verdeling van de zorg- en opvoedingstaken (co-ouderschap, omgangsregeling).
  • Afspraken over belangrijke beslissingen (schoolkeuze, hobby’s,medische zaken).
  • Verdeling van kosten (kinderalimentatie).
  • Communicatie tussen ouders over de kinderen.

• Juridisch kader:
  Een ouderschapsplan wordt opgesteld bij scheiding van getrouwde ouders (met of zonder geregistreerd partnerschap) met minderjarige kinderen en kan ingediend worden bij de rechter bij een echtscheidingsverzoek.

2. Ouderschapsovereenkomst

• Definitie:
  Een informeler document waarin ouders afspraken maken over de zorg voor hun kinderen, vaak buiten de verplichtingen van een juridische scheiding. Het kan vrijwillig worden opgesteld door ouders die bijvoorbeeld nooit getrouwd zijn geweest.

• Inhoud:
  Veelal dezelfde onderwerpen als in een ouderschapsplan, zoals zorgverdeling, communicatie en financiële afspraken. Het verschil is dat deze afspraken niet per se juridisch worden vastgelegd via een rechter.

• Juridisch kader:
  Een ouderschapsovereenkomst is geen wettelijke verplichting. Het biedt vooral houvast voor ouders, maar heeft niet automatisch dezelfde rechtskracht als een ouderschapsplan dat via de rechter wordt bekrachtigd.

 

Concreet betekent dit dat alle afspraken omtrent verzorging, ontwikkeling en opvoeding van de minderjarige kinderen worden besproken. Omdat deze afspraken gebaseerd zijn op opgroeiende kinderen met voortdurend veranderende noden, kan u een ouderschapsovereenkomst best zien als een blauwdruk van het ouderschapsplan: er wordt concreet en inhoudelijk nagedacht over wat de praktische, opvoedkundige en toekomstgerichte doelstellingen zijn met betrekking tot de kinderen. Daarnaast worden er ook afspraken gemaakt rond bemiddelingen bij toekomstige conflicten.

 

Het verloop van ouderschapsbemiddeling

Het verloop van ouderschapsbemiddeling bij niet-gehuwden omvat doorgaans verschillende stappen, vergelijkbaar met scheidingsbemiddeling bij gehuwde paren. Hieronder volgt een typisch proces:

1. Intakegesprek: De ouders ontmoeten de bemiddelaar voor een eerste gesprek waarin ze de situatie bespreken, hun zorgen en behoeften uiten en het bemiddelingsproces verkennen.

2. Informatieverzameling: De bemiddelaar helpt bij het verzamelen van alle relevante informatie over de kinderen, zoals hun behoeften, routines, en eventuele speciale omstandigheden.

3. Gesprekken en onderhandelingen: De ouders komen samen met de bemiddelaar om belangrijke kwesties te bespreken, waaronder ouderlijk gezag, verblijfsregelingen, omgangsregelingen en financiële ondersteuning. De bemiddelaar helpt bij het faciliteren van communicatie en onderhandelingen, en moedigt ouders aan om samenwerkingsgerichte oplossingen te vinden.

4. Opstellen van een ouderschapsplan: Op basis van de besprekingen en onderhandelingen wordt een ouderschapsplan opgesteld dat alle afspraken tussen de ouders over de zorg en opvoeding van de kinderen omvat. Dit omvat meestal details over verblijfsregelingen, omgangsregelingen, besluitvorming over belangrijke kwesties en financiële regelingen.

5. Goedkeuring en afronding: Zodra beide ouders akkoord zijn met het ouderschapsplan, wordt het document ondertekend en als overeenkomst beschouwd. De bemiddelaar kan adviseren over verdere stappen, zoals het voorleggen van het plan aan een advocaat voor juridische beoordeling en formalisering.

 

Voordelen van een ouderschapsbemiddeling

1. Behoud van controle: Ouders behouden controle over de uitkomst van de regeling voor de zorg en opvoeding van hun kinderen, in plaats van deze aan een rechter over te laten.

2. Minder conflict: Het proces van ouderschapsbemiddeling bevordert open communicatie en samenwerking tussen de ouders, wat kan leiden tot minder conflicten en een gezondere co-ouderschapsrelatie.

3. Maatwerkoplossingen: Ouders kunnen op maat gemaakte afspraken maken die passen bij de unieke behoeften van hun kinderen en de omstandigheden van hun gezin, in plaats van standaardoplossingen opgelegd te krijgen door de rechtbank.

4. Sneller en efficiënter: Ouderschapsbemiddeling kan vaak sneller verlopen dan een juridisch proces, omdat het niet afhankelijk is van de drukke rechtbankkalender en complexe juridische procedures.

5. Kostenbesparing: Over het algemeen zijn de kosten van ouderschapsbemiddeling lager dan die van een juridisch geschil, omdat er minder tijd en middelen nodig zijn.
6. Behoud van ouderlijke relatie: Door samen te werken aan het ouderschapsplan kunnen ouders een gezonde co-ouderschapsrelatie behouden, wat gunstig is voor de emotionele ontwikkeling en het welzijn van de kinderen.

7. Loyaliteitsconflicten: Bijkomend worden de gemeenschappelijke kinderen beschermd tegen loyaliteitsconflicten tussen de ouders wanneer het conflict tussen de ouders wordt uitgeklaard en kan het ouderschap op een consequente, aangename manier verdergezet worden aan de hand van duidelijke communicatie en vaste afspraken.

8. Kortom: ouderschapsbemiddeling biedt ouders de mogelijkheid om op een respectvolle en constructieve manier tot overeenstemming te komen over de zorg en opvoeding van hun kinderen, met het belang van de kinderen altijd voorop. 

 

Het verloop van ouderschapsbemiddeling kan variëren afhankelijk van de specifieke omstandigheden en behoeften van de betrokken ouders, maar het doel blijft hetzelfde: het vinden van een oplossing die in het beste belang van de kinderen is en het verminderen van conflicten tussen de ouders. Het proces wordt geleid door een neutrale familiaal bemiddelaar die helpt bij het faciliteren van gesprekken en het vinden van wederzijds aanvaardbare oplossingen.